Polski Ład. Nowe świadczenia i ulgi dla rodziców w 2022 r.

Od stycznia 2022 r. wszedł w życie rządowy program Polski Ład. Wśród jego zapisów znalazły się również te, dotyczące rodzin z dziećmi. Z jakich nowych świadczeń będą mogli skorzystać? Czy program przewiduje dodatkowe ulgi na dziecko?

Rodzinny Kapitał Opiekuńczy – 12 tys. zł na dziecko

Najbardziej rozbudowanym programem w ramach Polskiego Ładu, polegający na dodatkowym finansowaniu rodzin, jest Rodzinny Kapitał Opiekuńczy (RKO). W ramach niego osoby posiadające dwójkę lub więcej dzieci w wieku 12-35 miesięcy otrzymają dodatkowe świadczenie pieniężne. RKO przysługuje drugiemu i kolejnemu dziecku w rodzinie spełniającemu kryterium wieku.

Maksymalna kwota świadczenia na jedno dziecko wynosi 12 tys. zł, a rodzic decyduje czy chce je otrzymać przez rok w kwocie 1000 zł miesięcznie czy woli, aby było wypłacane przez dwa lata po 500 zł co miesiąc. RKO nie jest zależne od dochodu rodziny.

Co więcej, dzieci, które w dniu wejścia ustawy spełniają kryterium wieku, również otrzymają świadczenie. Zostanie ono wypłacone proporcjonalnie w stosunku do wieku malca. Oznacza to, że jeśli Twoje drugie lub kolejne dziecko ma np. 18, 24, 30 a nawet 34 miesiące, to jemu również przysługuje świadczenie w ramach RKO.

Wniosek o RKO należy złożyć drogą elektroniczną do ZUS za pośrednictwem PUE (https://www.zus.pl/portal/logowanie.npi) lub za pośrednictwem portalu Emp@atia (https://empatia.mpips.gov.pl/). Ważne jest, aby wniosek o RKO złożyć do końca miesiąca, w którym Twoje dziecko skończy 13 miesięcy. Wniosek o RKO można składać już w momencie skończenia przez dziecko 9. miesiąca życia. Świadczenie będzie wypłacane na konto bankowe.

Kim jest pierwsze dziecko?

RKO przysługuje na drugie i kolejne dziecko w rodzinie w wieku 12-35 miesięcy. Jednak wypełniając wniosek, należy podać także dane pierwszego, najstarszego dziecka. Warto jednak zaznaczyć, że jest nim nie tylko własne dziecko rodzica. Za pierwsze dziecko w rodzinie traktuje się również:

• dziecko małżonka,
• dziecko drugiego rodzica, z którym wspólnie wychowuje dziecko,
• dziecko przyjęte na wychowanie pod warunkiem wystąpienia do sądu z wnioskiem o wszczęcie postępowania o jego przysposobienie

Ważne! W przypadku bliźniaków, które są jedynymi dziećmi w rodzinie, najstarsze dziecko to to, które rodzic wskaże we wniosku.

Szczegółowe informacje o zasadach składania wniosku o RKO znajdziesz na stronie ZUS.

Dofinansowanie do 400 zł na żłobek

Inną formą wsparcia finansowego dla rodziców, która rusza w 2022 r., jest dofinansowanie do żłobka, klubu dziecięcego lub dziennego opiekuna dla dziecka. Świadczenie w maksymalnej wysokości 400 zł będzie przysługiwało dziecku, które nie otrzymuje środków w ramach RKO, tj. pierwszemu bądź jedynemu dziecku w rodzinie lub drugiemu i kolejnemu przed ukończeniem 12 lub po ukończeniu 35 miesięcy. Oczywiście w tym okresie maluch musi korzystać z którejś ze wskazanych wyżej form opieki.

Wnioski o dofinansowanie żłobka, klubu dziecięcego czy dziennego opiekuna będzie można składać od 1 kwietnia 2022 r. do ZUS drogą elektroniczną za pośrednictwem portalu PUE. Mimo to świadczenie będzie wypłacane z wyrównaniem od stycznia (jeśli dziecko korzystało w tych miesiącach z opieki placówki bądź opiekuna dziennego). Dofinansowanie będzie przyznawane niezależnie od dochodu.

Pieniądze bezpośrednio do placówki

W przypadku dofinansowania żłobka, klubu dziecięcego czy opiekuna dziennego dla dziecka ważną kwestią jest forma wypłacania środków. Pieniądze będą przekazywane bezpośrednio na rachunek bankowy placówki sprawującej opiekę nad konkretnym maluchem. Co więcej, wypłacana kwota będzie równa rzeczywistym kosztom opieki, jakie ponosi rodzic. Oznacza to, że jeśli rodzic płaci za żłobek 350 zł miesięcznie, to dofinansowanie w takiej wysokości trafi do placówki (a nie 400 zł). Dofinansowanie nie obejmuje również kosztów wyżywienia dziecka w placówce, a jedynie opłatę za jego pobyt w żłobku, klubie dziecięcym czy u opiekuna dziennego.

PIT-0 dla rodzin z czwórką dzieci

Kolejną zmianą w polityce prorodzinnej wprowadzoną przez Polski Ład jest zwolnienie z podatku dla rodzin posiadających co najmniej czwórkę dzieci. Zerowy PIT ma przysługiwać rodzicom bez względu na formę zatrudnienia (umowa o pracę czy własna działalność gospodarcza) oraz na to czy są rodziną pełną czy samotnym rodzicem.

Jednak zwolnienie z podatku będzie przysługiwało tylko osobom, których roczny przychód nie przekroczy 85 528 zł. Jeśli zarobki rodzica będą wyższe, podatek dochodowy będzie wyliczany dopiero od nadwyżki od ww. kwoty.

Należy pamiętać, że PIT-0 dotyczy przychodów za 2022 r., tym samym będzie można z niego skorzystać składając rozliczenie podatkowe w 2023 r.

W kontekście rozliczania podatku rodziny z mniejszą liczbą dzieci nadal mogą skorzystać z tzw. ulgi na dziecko.

Spłata kredytu mieszkaniowego dla rodzin z dziećmi

Kolejnym elementem Polskiego Ładu, tym razem dotyczącym dostępności kredytów mieszkaniowych, jest „Mieszkanie bez wkładu własnego”, w ramach którego rodzina posiadająca zdolność kredytową do zaciągnięcia kredytu hipotecznego będzie mogła skorzystać z gwarancji wkładu własnego przez państwo.

Muszą być jednak spełnione warunki. Oprócz wcześniej wspomnianej zdolności kredytowej rodziny, kredyt musi być zaciągnięty na minimum 15 lat a objęta gwarancją jego część musi wynieść minimum 10 proc., ale nie więcej niż 20 proc. całej kwoty zobowiązania.

Osoby korzystające z gwarantowanego kredytu mieszkaniowego, którym powiększy się rodzina, będą mogły dodatkowo skorzystać z tzw. spłaty rodzinnej. Jeśli w rodzinie urodzi się drugie dziecko, państwo spłaci raty kredytu w wysokości 20 tys. zł. W przypadku trzeciego i kolejnego dziecka dopłata państwa wyniesie już 60 tys. zł.

Możliwość skorzystania z ww. programów mieszkaniowych będzie zależna od oferty kredytu proponowanej przez wybrany bank. Dlatego rozważając kredyt hipoteczny, warto dopytać o możliwość skorzystania z tego rodzaju dofinansowania.

Limity metrażowe

Z programów mieszkaniowych w ramach Polskiego Ładu można skorzystać też tylko wtedy, kiedy spełni się warunki dotyczące samej nieruchomości. Osoby chcące skorzystać z Mieszkania bez wkładu własnego nie mogą posiadać innego mieszkania. Wyjątkiem od tej reguły jest sytuacja, kiedy w rodzinie jest dwójka lub więcej dzieci. Wtedy posiadane już mieszkanie czy dom nie może być większe niż:

• 50 m2 – w przypadku posiadania dwójki dzieci;
• 75 m2 – w przypadku posiadania trójki dzieci;
• 90 m2 – w przypadku posiadania czwórki dzieci.

W przypadku większych rodzin limit metrażowy nie obowiązuje.

Co ważne, korzystając ze spłaty rodzinnej, w dniu spłaty kredytu nie można być właścicielem innego mieszkania niż to zakupione w ramach programu.

Dotychczasowe świadczenia na nowych zasadach

Oprócz nowych form wsparcia przewidzianych w Polskim Ładzie rodzice mogą skorzystać z dotychczas obowiązujących programów dofinansowań dla rodzin. Jednak od 1 stycznia 2022 r. w części z nich doszło do niewielkich zmian:

• Program 500+ – od 1 stycznia 2022 r. program obsługuje ZUS. Oznacza to, że do tego urzędu należy kierować wnioski o przyznanie świadczenia. Od 2022 r. pieniądze w ramach 500+ wypłacane są wyłącznie na konto bankowe.
• Bon Turystyczny – wprowadzony w sierpniu 2020 r. programu Bon Turystyczny gwarantuje świadczenie w wysokości 500 zł na dziecko, które może być przeznaczone na usługi hotelarskie czy imprezy turystyczne, z których korzysta dziecko. Pierwotnie Bon miał obowiązywać do marca 2022 r. Jednak przedłużono jego ważność do 30 września 2022 r. Co ważne, do tej daty należy dokonać płatności za usługi turystyczne (np. w formie zaliczki). Sam pobyt zaś może odbyć się w późniejszym terminie.