Serwis o edukacji finansowej dzieci i młodzieży

Zdolności finansowe młodych Polaków na tle innych narodowości w badaniu PISA

Katarzyna Jóźwik   •   05 grudnia 2017 r.

Polski nastolatek coraz częściej dysponuje własnymi pieniędzmi. Czy potrafi nimi mądrze zarządzać? Na to i wiele innych pytań dotyczących umiejętności ekonomicznych młodzieży odpowiada część badania PISA 2015.

PISA (Programme for International Student Assessment) to międzynarodowy program, który bada i porównuje dane o umiejętnościach uczniów powyżej 15 roku życia z różnych krajów, w celu poprawy jakości nauczania. Polską część badania PISA 2015 zrealizował Instytut Badań Edukacyjnych. Całe badanie obejmowało uczniów z 15 państw.

Konto bankowe niezbyt popularne

PISA 2015 wskazuje na małą popularność kont bankowych dla młodzieży w Polsce. Tylko 28% uczniów biorących udział w badaniu potwierdziło, że posiada własny rachunek! Porównując z innymi krajami, Polska plasuje się w tej kategorii na szarym końcu (tuż obok Rosji). Częściej niż u nas z kont bankowych dla młodzieży korzystają chociażby Litwini (38%), Słowacy (42%) czy Holendrzy (95%). Nie oznacza to jednak, że młodzi Polacy nie oszczędzają. Co piąty 15-latek zadeklarował, że regularnie odkłada pieniądze.

Pieniądze? Zarobię je sam!

Uczniowie wskazują, że pieniądze otrzymują najczęściej w formie prezentu. Aż 82% badanych przyznało, że gotówkę pozyskuje najczęściej w formie podarunku od rodziny i przyjaciół. Głównym źródłem „dochodu” młodych Polaków jest również kieszonkowe (48%). Co ciekawe, duża część młodzieży potrafi zarobić na swoje wydatki. 43% badanych zadeklarowało, że zarabia najmując się do prac dorywczych, a 40% osiąga dochody ze sprzedaży różnego rodzaju rzeczy. Polska młodzież jest również aktywna w rodzinnych firmach i gospodarstwach. Pracując w nich, środki na własne wydatki zdobywa odpowiednio 40% i 23% badanych.

Świat finansów nie taki łatwy

Chociaż polska młodzież dość dobrze sobie radzi z zarządzaniem własnymi finansami, na przestrzeni trzech lat (2012-2015) wzrósł odsetek osób (z 10% do 20%), dla których rozwiązanie zadań związanych ze światem finansów było zbyt trudne. Umiejętność identyfikowania informacji prasowych, jej oceny i zdolność do praktycznego wykorzystania została zweryfikowana za pomocą zestawu 43 zadań.

Badanie PISA 2015 dowiodło, że w gronie polskiej młodzieży to dziewczyny lepiej radzą sobie z liczeniem pieniędzy niż chłopcy. Czyżby rosło nowe pokolenie bizneswoman?

Polscy uczniowie osiągnęli wynik na poziomie 485 pkt, który był zbliżony do wyniku młodzieży z USA czy Włoch. Wprawdzie nie był on najlepszy, jednak również nie najgorszy. Nie był to wynik ani z grona najlepszych, ani najgorszych. Gorsze wyniki osiągnęli uczniowie m.in. z Brazylii, Peru, Chile czy Hiszpanii. Spośród sąsiadów naszego kraju słabsi byli również Litwini i Słowacy. Natomiast młodzi Rosjanie mają wyższy poziom wiedzy ekonomicznej niż polska młodzież.

Twórcy badania wyciągnęli jeden, istotny wniosek. Ich zdaniem rozwojowi umiejętności finansowych młodzieży sprzyjają umiejętności matematyczne i zdolność rozumienia tekstu. Jak widać, poziom edukacji rzutuje bezpośrednio na zdolności ekonomiczne człowieka. Co nie zmienia faktu, że podstawy ekonomii powinny wkroczyć do polskiej edukacji i być realizowane jak lekcje matematyki czy polskiego.

Artykuł opracowano w oparciu o wyniki badań „PISA 2015” przeprowadzone w 2015 r. przez Instytut Badań Edukacyjnych.