Serwis o edukacji finansowej dzieci i młodzieży

Młodzi zarabiają na siebie

Katarzyna Jóźwik   •   15 listopada 2017 r.

Skąd młodzież bierze pieniądze na swoje wydatki? Wbrew pozorom kieszonkowe od rodziców nie jest ich głównym źródłem dochodu. Jak potwierdzają badania, młodzi ludzie coraz częściej zarabiają na własne zachcianki.

Weryfikacja warunków materialnych młodzieży w Polsce to część ogólnopolskiego badania „Młodzież 2016” sfinansowanego przez Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii.

Pozytywne podejście do warunków materialnych

Część badania zatytułowana „Warunki materialne młodzieży kończącej szkoły ponadgimnazjalne” szeroko objęła tematykę finansów w życiu młodych ludzi. W pierwszej kolejności zweryfikowano stosunek młodego pokolenia do sytuacji materialnej własnej rodziny. Aż 64% określiła ją jako dobrą lub bardzo dobrą, natomiast 30% jako przeciętną. Uzyskane wyniki są znacznie lepsze, niż w przypadku zadowolenia dorosłych ze swojej sytuacji finansowej, gdzie ok. 56% ocenia ją jako dobrą.
Oczywiście w grupie badanych znalazł się również odsetek młodych niezadowolonych z obecnej sytuacji materialnej swojej rodziny. 6% ankietowanych określiło ją jako złą.

Co ważne, pozytywne nastroje młodych ludzi z ich sytuacji materialnej od trzynastu lat stopniowo wzrastają. Na przestrzeni lat wskaźnik zadowolenia wzrósł niemal o połowę (w 2003 r. wynosił 37%, w 2016 r. – 64%). Ponadto osiągnięte w tej części badania wyniki są najlepsze na przestrzeni niemal trzydziestu lat.

Komórka i telefon jako standard

Badanie przeprowadzone przez CBOS dotyczyło również stanu posiadania. W zeszłorocznej edycji skupiono się na dysponowaniu sprzętem elektronicznym pozwalającym wykorzystywać nowoczesne technologie. Niemal każdy młody człowiek posiada telefon komórkowy. Najczęściej jest to smartfon (94%), nieco rzadziej klasyczna komórka (46%).  W przypadku smartfonu znacząca część młodych ludzi posiada go na wyłączność (92%).

Kolejnym sprzętem, który stał się już standardem w życiu młodego pokolenia, jest komputer. 99% młodzieży przyznało, że ma w domu tego rodzaju sprzęt. Aż 80% z nich posiada własny komputer (stacjonarny lub laptop).

Coraz większą popularnością wśród młodych użytkowników cieszą się również tablety. Aż 57% badanych zadeklarowało jego posiadanie w domu, z czego 32% ma taki sprzęt na wyłączny użytek.
Jak widać, zaawansowany sprzęt elektroniczny staje się standardem w codziennym życiu młodych ludzi. Własny komputer, telefon czy tablet już nikogo nie dziwi. Chociaż jeszcze dwadzieścia lat temu o posiadaniu własnego komputera można było z reguły pomarzyć. W 1996 r. posiadało go na własność jedynie 21% młodych Polaków.

Młodzi zarabiają

Jednak najciekawszą częścią badania dotyczącego sytuacji materialnej młodzieży w Polsce jest dział dotyczący źródła pozyskiwania przez nich funduszy. Być może niektórych zaskoczą uzyskane wyniki, jednak głównym źródłem dochodu jest praca zarobkowa. Aż 59% badanych pozyskuje pieniądze z dorywczej pracy w wakacje. 38% pracuje również dorywczo, a co ósmy badany zarabia podczas zawodowych praktyk (13%). Interesujące jest również to, że młodzi próbują zarabiać pieniądze poprzez wykorzystanie nowoczesnych technologii. 13% badanych przyznało, że źródłem ich dochodów jest handel w internecie.

W kontekście samodzielnego zarabiania młodzieży na własne wydatki warto zwrócić uwagę na uzależnienie tego rodzaju podejścia od sytuacji materialnej rodziny. Pracy zarobkowej podejmują się częściej młodzi ludzie, których rodziny należą do grona mniej zamożnych. W tym przypadku nastolatkowie nie mogą liczyć na regularne kieszonkowe, dlatego decydują się samodzielnie zarabiać na swoje potrzeby.

Praca popłaca

Dalsza część badania „Młodzież 2016” dowodzi, że podjęcie pracy zarobkowej po prostu się opłaca. Biorący udział w badaniu młodzi ludzie mieli za zadanie określić kwotę, jaką dysponowali w październiku 2016 r. Nastolatkowie zarabiający samodzielnie na własne wydatki deklarowali przedziały od 300 nawet do 1000 zł. Najniższą ze stawek wskazywali ci, którzy zarabiali dorywczo w trakcie wakacji. O 100 zł więcej mieli do wykorzystania zarabiający na zawodowych praktykach. Młodzież handlująca w internecie i pracująca dorywczo deklarowała kwotę 500 zł miesięcznie. Na największe wydatki mogą sobie pozwolić zaś ci, którzy posiadają stałą pracę (1000 zł miesięcznie).

Kieszonkowe nadal w modzie

Oprócz pracy zarobkowej, najpowszechniejszym źródłem finansów dla młodych jest kieszonkowe otrzymywane od rodziny. Jednak nawet połowa z badanych nie otrzymuje wsparcia finansowego od rodziców regularnie (39%). Oczywiście ponad połowa nastolatków dostaje pieniądze od najbliższych (55%), jednak są to sporadyczne prezenty. Otrzymywanie kieszonkowego również jest powiązane z sytuacją materialną rodziny. Młodzież pochodząca z lepiej sytuowanych domów częściej może liczyć na pieniądze od bliskich krewnych. Przekłada się to jednak na wysokość środków, jakimi dysponuje młody człowiek. Przeprowadzone badanie dowodzi, że w październiku 2016 r. osoby otrzymujące kieszonkowe w sposób mniej lub bardziej regularny, dysponowały kwotą w przedziale 250-300 zł. W zestawieniu z pozostałymi źródłami dochodów młodzieży, powyższy przedział to najniższa stawka, jaką miał do swojej dyspozycji młody człowiek.

Artykuł opracowano w oparciu o wyniki badań „Młodzież 2016” przeprowadzonych w 2016 r. przez CBOS, a sfinansowane przez Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii.